Thanh long
THANH LONG CỦA SÔNG LAM
Từ việc tìm chỗ đứng vững chắc trên thị trường, thanh long Bình Thuận là loại cây trồng được địa phương khuyến khích phát triển và xem như một giải pháp xóa đói giảm nghèo. Kỳ diệu thay, không những giúp hàng chục ngàn hộ nông dân thoát nghèo mà thanh long còn tạo nên một thương hiệu thu hút khách du lịch.
(Thanh long Bình Thuận; Ảnh: Nguyên Vũ)
Nằm ở dải đất miền Trung đầy nắng và gió, Bình Thuận có khí hậu khá khắc nghiệt, quanh năm hanh khô, lại phải hứng gió mùa Tây Nam rồi gió mùa Đông Bắc thổi từ biển vào. Chắc hẳn không có địa phương nào có kiểu khí hậu như thế. Ấy vậy, mà nó đã góp phần làm nên tính đặc thù cho loài cây “hoang dã”. Kết tinh từ nguồn dinh dưỡng thiên nhiên dưới ánh nắng của vùng biển nhiệt đới, thanh long Bình Thuận trở nên có vị đậm đà rất riêng biệt.
Được biết do thích nghi tốt điều kiện tự nhiên ở vùng đất Bình Thuận nên trái thanh long Bình Thuận trước kia không cần chăm sóc chu đáo như các loại cây trồng khác hiệu quả mà trái thanh long đem lại xét về khía cạnh giá trị kinh tế thì chẳng đâu vào đâu chứ đừng nói đến chuyện được xem là sứ giả du lịch. Và cũng chính vào thời điểm đó thanh long chỉ được trồng lẻ tẻ ở các hộ dân. Nhưng qua quá trình khảo sát UBND tỉnh Bình Thuận đã nhận thấy được hiệu quả của loại cây trồng này mang lại cho vùng đất Bình Thuận một cách có hiệu quả.
Tìm hiểu sâu về quá khứ, cây thanh long ở Bình Thuận cũng có lắm những trăn trở, thăng trầm, được biết nông dân chúng ta thường nhạy bén với cách làm hiệu quả, ngay từ những năm 1990, nhiều nông dân trên địa bàn hai huyện Hàm Thuận Bắc và Hàm Thuận Nam đã ý thức được việc trồng thanh long sẽ mang lại hiệu quả kinh tế hơn việc trồng lúa, nên những người nông dân ở đây đã mạnh dạng cải tạo đất vườn, đất ruộng để phát triển cây thanh long, Nhưng những việc làm tự phát này đã trái lại với luật đất đai khi thay đổi cây trồng trên ruộng lúa để dựng các trụ gỗ trên đồng ruộng. Việc tự ý đổi mới tìm cách phát triển này đã khiến không ít những hộ dân nơi đây vi phạm và bị xử phạt.
Nếu tìm hiểu, chúng ta sẽ không ngạc nhiên vì ngay từ đầu năm 1997, lãnh đạo một số xã trong Huyện đã mạnh dạn xin phép Huyện cho phát triển cây thanh long trên các vùng đất bạc màu và đất ruộng 1 vụ không chủ động nước, năng suất lúa thấp. Tháng 5-1997, Đảng bộ xã Hàm Mỹ đã có định hướng phát triển nhanh cây thanh long đi đôi với việc dùng trụ bê tông thay trụ gỗ, sử dụng ánh sáng điện để cây ra quả sớm và thu hoạch trái vụ. Nhiều cá nhân cũng mạnh dạn bỏ tiền mua đất lập trang trại trồng thanh long. Việc ứng dụng kỹ thuật chong đèn đầu tiên trong tỉnh là ở Hàm Thuận Bắc, nhưng phát triển diện tích thanh long đại trà và ứng dụng kỹ thuật chong đèn cho thu hoạch trái vụ với số lượng lớn thì phải nói đến huyện Hàm Thuận Nam.
Trời đã không phụ lòng người, trải qua bao khó khăn vất vả và gian truân cây thanh long đã được nhìn nhận về giá trị đích thực của nó nên đã có chỗ đứng vững vàng. Đem lại hiệu quả kinh tế, chính quyền đồng ý cho phép chuyển đổi cây trồng này trên ruộng lúa không chủ động nước, đất xấu. Và từ đó diện tích cây thanh long bắt đầu phát triển ồ ạt và có mặt ở 8 Huyện, Thị Xã, Thành Phố trong tỉnh. Còn nhớ vào năm 2006, toàn tỉnh đã có hơn 10.000 hộ trồng thanh long với diện tích hơn 8.500 ha, 80% sản phẩm thu hoạch được bán cho người tiêu thụ trong nước, còn lại 20% xuất khẩu sang một vài nước khác.
con đường trở thành sứ giả du lịch
Từ việc xây dựng thương hiệu nghiên cứu thị trường quy hoạch đã dần dần đưa được thương hiệu thanh long vươn tầm thế giới đến được với những thị trường khó tính như Mỹ, EU,.. cũng chính nhờ những giá trị đích thực từ hiệu quả trái thanh long sẳn có như: Trái thanh long có màu đỏ mọng rực rỡ, trái không quá to lại có vị ngọt thanh mát đặc trưng, là những điểm giúp phân biệt thanh long Bình Thuận với thanh long từ những vùng miền khác như Tiền Giang, Long An… Thơm ngon, bổ dưỡng lại dễ trồng, thanh long Bình Thuận hiện đang chiếm đến 90% sản lượng thanh long xuất khẩu, góp phần mang danh tiếng của loại trái cây “hoang dã” nhưng đặc sắc của Việt Nam ra thế giới và dần khẳng định được vị thế vững chắc trên trường quốc tế. Những trái thanh long Bình Thuận có vị ngọt nhẹ không quá gắt, lại có công dụng thanh lọc cơ thể rất hiệu nghiệm vào những ngày hè nắng nóng. Đặc biệt, y học đã chứng minh thanh long còn chữa được một số bệnh phổ biến hiện nay như tiểu đường, cao huyết áp, thống phong…
Trái thanh long ngon nhất khi được dùng tươi, đôi khi còn được xay với sữa tươi để có món sinh tố thơm ngon bổ dưỡng. Ngoài ra, thanh long còn được xắt nhuyễn cho vào các món cocktail, trái cây dầm hoặc xà lách trộn…, cũng không kém phần hấp dẫn và tăng thêm sự thú vị, ngạc nhiên cho thực khách. Những trái thanh long căng mọng, ngon lành lại được mệnh danh là phương thuốc trị bá bệnh.
Câu chuyện thanh long được xem như vị sứ giả du lịch cũng bắt nguồn từ các vườn thanh long nằm sát quốc lộ 1A. Trong quá trình tham quan dọc dải đất chữ S Việt Nam các đoàn tham quan luôn di chuyển ngang qua địa bàn tỉnh Bình Thuận, và cũng chính nhờ vào sức hút vẻ đẹp quyến rủ của các vườn thanh long khi vào mùa đã lôi cuốn sự tò mò của bao du khách khi đi ngang qua tuyến đường này, bởi trái thanh long được trồng theo hàng thẳng, thân cây màu xanh, trái màu đỏ tươi, trên nền đất pha cát trắng tạo nên một khung cảnh tuyệt đẹp, giá của loại quả này khá rẻ, khi màng đêm buôn xuống ánh sáng lấp lánh lung linh tô điểm một vẻ đẹp sáng bóng tạo nên một không gian tuyệt đẹp.
Cũng chính từ đó trên lộ trình đưa du khách đến với tỉnh Bình Thuận và Mũi Né hầu hết các công ty du lịch đều có trong lịch trình tour ghé thăm các vườn trồng thanh long uy tín nơi đây. Quá trình khẳng định vị thế, tạo dựng nên thương hiệu, bước ra thế giới của trái thanh long Bình Thuận cũng chính là quá trình xây dựng nên một thương hiệu du lịch riêng biệt cho vùng đất nằm trên dải đất miền Trung này.